Mijn reactie op het Boeklad-artikel ‘Gemengde reacties op besluit tegen vaste e-boekprijs‘:
De Wet op de vaste boekenprijs (Wvbp) is volgens de inleiding ervan opgesteld omdat het wenselijk is een ruim gespreid en breed aanbod te bevorderen. Dat is de theorie. In de praktijk houdt de Wet de vaak hoge boekenprijs in stand, maakt het elke vorm van concurrentie onmogelijk en heeft de (ongetwijfeld nobel bedoelde) doelstelling niet kunnen voorkomen dat de ene na de andere boekhandel inmiddels de deuren sluit, en dat het vak het er over eens is dat 2012 een rampjaar zal worden voor het boekhandelsbestand in Nederland. Dat daardoor de hele keten (inclusief uitgever en distributeur) wankelt en naarstig naar oplossingen zoekt is een bij-effect van een wet die oud en op dit moment ongewenst is, en door de keten nota bene zelf in stand gehouden wenst te worden. Dat de KBb vast wil houden aan de wet zegt voldoende. Maar de boekhandels mogen zich terdege afvragen wat ze nog aan zo’n belangenbehartiger hebben.
Met het ene gedachtengoed van de wet in het achterhoofd (ruim gespreid) kun je niet anders concluderen dan dat de fysieke boekhandel daar steeds minder invulling aan zal geven; ik heb al eens eerder betoogd dat de Bol.coms van deze wereld veel ruimer kunnen spreiden. Hema, De Slegte, Ako, Bruna en al die andere webshops zijn dat in ieder geval met me eens. En CB natuurlijk ook, dat het allemaal faciliteert. Wie zijn ogen daarvoor sluit en stelt dat de Wet in de huidige vorm moet worden gehandhaafd (of zelfs aangescherpt!) sluit zijn ogen voor de huidige markt en bewijst het vak geen dienst; au contraire zou ik zelfs durven te beweren.
Het andere gedachtengoed van de wet (breed aanbod) is ook al achterhaald; initiatieven als TenPages en MijnBestseller bewijzen dat wel. Sterker nog: het breedste aanbod komt straks ongetwijfeld van zelfpublicerende POD-aanbieders, waarvan de publicaties nota bene niet eens onder de wet vallen! O wacht… wilde het CvdM daar niet een stokje voor steken? Hoe omgekeerd kan de wereld zijn: het verbredende aanbod blijkt niet onder de Wet te vallen, en dat kan dan opeens niet? Met andere woorden: De Wet bevordert zogenaamd een breed aanbod, maar het verbredende aanbod buiten het reguliere aanbod (dat de Wet dus helemaal niet nodig blijkt te hebben!) moet vervolgens maar onder de Wet gaan vallen. Kan het krommer?
De Doesers van deze wereld hebben uiteraard het recht om de Wvbp te verdedigen. Zolang ze zich maar realiseren wat dat voor het vak betekent. Immers, steeds meer mensen kopen hun boeken online. Ze kosten toch overal hetzelfde. En de boekhandel die bepaalde meerwaarde zou willen bieden kan het niet, omdat de Wet dat niet toestaat.
Boekhandel, word wakker! Een vaste boekenprijs voor e-boeken is niets meer dan consumentje pesten.
Bob van Duuren online 