Collega’s die mij al wat langer kennen weten dat ik geen grote fan van de Wet op de vaste boekenprijs (Wvbp) ben. Begrijp me niet verkeerd: een vaste prijs voor boeken is helemaal niet zo’n slecht idee, zeker niet bezien in het licht waarvoor deze bedoeld is: de brede beschikbaarheid ondersteunen en daarmee het Nederlands cultuurgoed bewaren. Nu heb ik voornamelijk computerboeken uitgegeven, en of mijn boekje Leer jezelf SNEL Windows Vista nou in de categorie ‘Nederlands cultuurgoed’ thuishoort is discutabel. En van veel andere boeken die we uitgeven bereiken er de nodige het gros van de boekhandels niet, omdat ze te ‘niche’ zijn, zodat ook de term ‘brede beschikbaarheid’ bij ons op kantoor nog regelmatig een meewarige blik oplevert. Maar we maken die nichetitels toch, en dat is – inderdaad – een cadeautje van de vaste boekenprijs; ik kan de ene uitgave subsidiëren met de andere. Maar ook als er geen vaste boekenprijs was zou ik die titels blijven maken; het zou me alleen dwingen om nog scherper te beslissen, te onderhandelen, te calculeren en te ondernemen. Nu hoeft dat gelukkig allemaal niet. Over de rug van de consument, ter bescherming van de boekhandel, waarvan een groot deel onze boeken niet of te beperkt op voorraad heeft. Gelukkig is er de webwinkel, die dankzij het CB (o ironie, voor de helft eigendom van de boekhandels) wel altijd alles op voorraad heeft.
Laat ik concreet worden: de vaste prijs mag wat mij betreft blijven, maar de wet moet ingrijpend op de schop. Er zijn namelijk talloze regeltjes die onderdeel van de wet zijn. Zo mag een boekhandelaar geen parkeerkaartje vergoeden (de drogist naast hem wel!), omdat dat een vorm van verkapte korting is. Ooit afgevraagd waarom er geen Airmiles op boeken zitten? Juist: vanwege de Wvbp. Gratis een e-boek bij een regulier boek weggeven? Ik dacht het niet. Nou ja, mits je daar eerst het wangedrocht van een ‘combinatieprijs’ voor aanvraagt – bij nota bene het Commissariaat van de Media, u weet wel, van die sluikreclameboetes. En dat is natuurlijk ook weer aan beperkingen gebonden: zo’n combinatieprijs geldt maar voor zes maanden. Daarna vervalt-ie, en moet je eerst een jaar wachten voordat je opnieuw de combinatieprijs kunt toepassen. Nee, ik verzin het niet.
Gek hè? Een cd van Trijntje bij de Volkskrant weggeven mag zo maar. Diezelfde cd bij een boek weggeven mag niet zo maar. Maar uit een poll op Boekblad na de Trijntje-actie bleek toch dat de actie de nodige extra aanloop naar de boekhandel genereerde; aanloop die de boekhandel broodnodig heeft om in de komende jaren te overleven. Maar zolang het vak niets beters kan bedenken dan alleen de collegiale korting te herstellen bij de herziening van de wet dit jaar, kan ik niet anders concluderen dan dat het een gemiste kans is voor het vak. In deze tijden meer dan ooit.
Dit verhaal is mij uit het hart gegrepen, de Wvbp hindert ondernemers en is niet (en nooit geweest) de reden dat een uitgever beslist om een bepaalde titel al dan niet uit te geven.
Maar wat mij betreft (ik was tot voor kort mede-eigenaar van twee uitgeverijen van boeken) gaan we nog iets verder dan hier betoogd wordt en gaat die Wvbp volledig op de schop!
Volgens mij voorziet de Wet Vaste Boekneprijs niet in: Je verkoopt het ebook en als lokkertje lever je gratis het gedrukte boek erbij. Of mag je boeken ook al niet meer gratis wegggeven?
Prima stukje!
Getuigt van een realiteitszin, die zelden in de branche valt waar te nemen.
Niet alleen de Wvbp, maar ook maar eens met de inzichten van nu, naar het functioneren van de gehele branche kijken. Niet de kop in het zand steken vwb de digitale/technologische ontwikkelingen en proberen dat met bijvoorbeeld een krakkemikkige wetgeving te vermijden.
Creatief en pro-actief de mogelijkheden gaan benutten van de huidige situatie en ontwikkelingen.
Helaas voorziet de wet wel in gratis boeken weggeven… de regel is, als de prijs van de combinatie van producten die je biedt lager is dan de prijs van de afzonderlijke producten opgeteld, dan beschouwt het CvdM het als korting op het gedrukte boek. Zoals Bob trecht opmerkt, je kunt *niets* met een boek als je niet eerst een combinatieprijs aanvraagt.
Ik ben het dan ook met Bob eens: ik heb niets tegen de vaste prijs, maar de regels eromheen, die moeten veranderen, zodat we weer een gezonde boekenmarkt krijgen.
Nou wat mij betreft mag die hele Wet Vaste Boekenprijs opgeheven worden. Het is toch van de dolle dat als een partikulier in een keer bij een uitgever bereid is meer boeken in te kopen dan de gemiddelde boekhandel doet er aan die partikulier amper korting gegeven mag worden. Ik heb een klant die twee keer per jaar 200 boeken inkoopt verdeelt over 50 titels en dus mag ik deze persoon geen korting geven. Dat valt niet uit te leggen. En echt ik heb nog nooit meegemaakt dat er een boekhandel is die van deze 50 titels een bestelling plaatste ban meer dan 200 boeken totaal. Oftewel die partikulier is een betere klant dan de boekhandel.
Wat betreft het verkopen van de combinatie van een gedrukt boek met een ebook zou ik het volgende overwegen: Het boek uitbrengen met een ander isbn en die editie niet in de handel brengen voor wederverkopers. Bijvoorbeeld door op het boek te laten drukken dat het niet bedoeld is voor handelsdoeleinden. Het ebook aanbieden en dan deze speciale editie gratis verstrekken. Met een short-run PoD moet dat haalbaar zijn. Ook als een wat hogere prijs voor het ebook wordt gevraagd. Of heeft de CvdM hier ook al wat op verzonnen?
Gezonde boekenmarkt?
Hoe ziet die er dan tegenwoordig uit?
Nog steeds met kunst en vliegwerk elementen overeind houden uit een soort misplaatst ‘solidariteits-idee’?
Zonder dat het bestaansrecht daarvan onderzocht/aangetoond is? Tuulijk, wel in de oorspronkelijke pbooks-only markt, maar in de nu onstane situatie?
Misschien moeten we wel naar een ‘natuurlijke selectie’ vwb de door de consument gewenste bedrijven. Daar kan je op wachten maar je kan ook zelf al actie nemen.
Er zijn natuurlijk weinigen die het hardop durven te zeggen, begrijpelijk.
Maar het lijkt wel onontkoombaar.