Geachte heer Noorman, beste Geert,
Geachte heer David, beste Martijn,
Geachte mevrouw Van Dalen, beste Nineke,
Het boekenvak heeft enkele roerige weken achter zich. Nog geen vijf weken geleden werd u opgeschrikt door de tweedehandsboekwinkel Tom Kabinet. Daarnaast bemoeit Jan en alleman zich met de heilige graal van ons vak, de vaste boekenprijs. En dat leidt dan weer tot reacties van leden waar ons vak niets aan heeft – zie de boekenbijlage van NRC afgelopen weekend, waarin mevrouw Van der Pluijm de ‘onzin’ over de vaste boekenprijs die recent in de media is verschenen, pareerde met een klaagzang over hoe zwaar het vak van uitgever wel niet is; we zitten niet allemaal aan de grachtengordel, hoor. Het debacle-Polare haal ik maar niet eens aan, om me tot het punt van deze open brief te kunnen beperken:
Wordt het niet tijd dat u de regie in handen neemt?
De algemene boekenmarkt staat dit jaar op -11% volgens GfK, na jaren van eerdere daling. In de afgelopen jaren zijn tientallen procenten omzet uit het Nederlandse boekenlandschap verdwenen. We praten hier over tientallen miljoenen euro’s – zo niet honderd miljoen. Niet alleen uitgeverijen gaan failliet of moeten drastisch saneren, maar ook boekhandels sluiten de deuren. Zelfs het failleren van een – niet onbelangrijke – distributeur naast CB is ons niet bespaard gebleven.
En wat doet u? U maakt zich druk om een tweedehands(e)boekwinkeltje. Daar waar de grootste onlineretailer van boeken potentiële kopers van uw producten op de kooppagina wijst op goedkopere tweedehandsalternatieven, pakt u een onschuldige start-up aan (mede op mijn kosten) die in een ondergeschikt segment van onze markt opereert. Moet ik u even herinneren aan het omzetaandeel van Bol.com in de Nederlandse markt? En de manier waarop zij aan cross-selling van nieuwe en tweedehands boeken doet? Ik geloof niet dat Tom Kabinet ook maar énige rol van betekenis speelt in de schade die de Nederlandse uitgevers oplopen, zoals u beweert. U kunt uw tijd beter besteden aan de toekomst van ons vak, in plaats van ongefundeerde uitspraken te doen dat uitgevers “vele malen grotere schade lijden”. Op het moment dat er voor 50.000 euro e-boekenomzet via Tom Kabinet is misgelopen hebt u recht van spreken; niet eerder. En dan nog: een gezonde markt heeft baat bij een gezonde infrastructuur; Tom Kabinet draagt daar aan bij. Een waardeloze infrastructuur resulteert in een non-markt; zie bijvoorbeeld uw project Online lezen.
Ik heb ook gelezen dat “de rechter geen inhoudelijk oordeel heeft gevormd”, volgens u. Ook uw advocaat heeft u een slechte dienst bewezen door iets soortgelijks te roepen. Wie het vonnis leest kan echter tot hele andere conclusies komen. Op zijn zachtst gezegd kunt u uw achterban objectiever informeren. En inmiddels heeft ook de VvL zich kritisch uitgelaten over uw actie.
Ik lees in uw reactie ook het volgende: “Het gaat steeds beter, je kunt nu ook e-boeken huren en lenen, maar de businessmodellen die worden ontwikkeld kunnen door Tom Kabinet averij oplopen”. Net zoals u mij niet hebt gevraagd of ik akkoord was met de rechtszaak tegen Tom Kabinet, hebt u mij ook niet gevraagd of mijn businessmodellen mogelijk averij oplopen. Dat is namelijk niet zo. En als het toch het geval is: so what? Altijd als iemand iets nieuws bedenkt, zal er een partij zijn die mogelijk schade oploopt. Of niet. U weet dat niet, en het is niet uw taak om uw achterban ongefundeerd bang te maken. Zeker niet als een deel van uw achterban (hoe klein dan ook) nieuwe initiatieven juist omarmt – ook van mogelijke concurrenten. Zoals u weet vertegenwoordig ik een van de oudste en grootste initiatieven in Nederland voor verhuur van digitale boeken. Tom Kabinet heeft mijn zegen. En uiteraard ’ben’ ik niet NUV, GAU of MVW. Maar ik ben wel lid.
Ik roep u op om de komende weken te gebruiken om een échte prioriteitenlijst op te stellen: hoe gaat u voorkomen dat de boekenmarkt verder instort, hoe gaat u voorkomen dat Jan en alleman dusdanig tegen de vaste boekenprijs aanschopt dat het aanzien van het boekenvak bij de consument alleen maar minder wordt (met dank aan bijdragen zoals die in NRC van afgelopen zaterdag) en hoe gaat u voorkomen dat e-boeken (en de illegale distributie daarvan) ons vak verder eroderen. Dát zijn de echte uitdagingen – niet het aanpakken van een of ander tweedehandswinkeltje dat een graantje probeert mee te pikken van het dramatische e-boekenlandschap in Nederland. Daartoe roep ik u op als betrokken lid van uw verenigingen. U bent dat verschuldigd aan alle boekenvakkers die de komende jaren klaar zullen staan om consumenten op hun wenken te bedienen als het gaat om het consumeren van onze content – elektronisch of op papier, in bezit of gehuurd, nieuw of tweedehands.
Kortom: neem de regie in handen!
Natuurlijk heb ik de mogelijkheid om als lid van NUV, GAU en MVW mijn lidmaatschap op te zeggen, mocht ik het niet eens zijn met uw beslissingen. Maar dan kan ik niets veranderen. Veranderingen zullen van binnenuit moeten komen, van uw leden. Daar ben – en blijf – ik er een van. Deze open brief draagt hopelijk bij aan die broodnodige veranderingen; al is het alleen maar aan veranderingen in regie.
Met vriendelijke groeten,
Bob van Duuren
Vind ik leuk:
Like Laden...